Wprowadzenie
Jestem ogromną miłośniczką kuchni śródziemnomorskiej, a ta wegańska zapiekanka z dynią piżmową to prawdziwa perełka wśród moich przepisów. Po raz pierwszy spróbowałam podobnego dania podczas wakacji w Grecji, gdzie lokalna gospodyni ugościła mnie pysznym posiłkiem pełnym słonecznych smaków. Od tamtej pory eksperymentowałam z różnymi kombinacjami, aż w końcu stworzyłam tę idealną wersję.
Aromaty suszonego oregano mieszające się z oliwkami i suszonymi pomidorami przenoszą mnie od razu nad brzeg Morza Śródziemnego. Co więcej, to danie jest nie tylko przepyszne, ale także niezwykle zdrowe i pożywne.
Dlaczego pokochasz ten przepis
Ta śródziemnomorska zapiekanka to prawdziwa symfonia smaków i tekstur. Oto powody, dla których stanie się ona jednym z Twoich ulubionych dań:
Bogactwo smaków: Słodycz dyni piżmowej doskonale komponuje się z słonymi oliwkami i intensywnymi suszonymi pomidorami. Dodatkowo, oregano i czosnek dodają głębi smakowej.
Prostota przygotowania: Mimo że wygląda imponująco, przepis jest zaskakująco prosty. Większość pracy polega na pokrojeniu składników, a piekarnik robi resztę.
Wszechstronność: Zapiekankę można podawać jako samodzielne danie, dodatek do makaronu lub jako część większego posiłku. Ponadto, doskonale sprawdza się zarówno na co dzień, jak i przy okazji przyjęć.
Składniki
Główne składniki:
- 900 g dyni piżmowej (około 1 średnia dynia, waga nieobrana)
- 1 puszka (400 g) pomidorów w całości
- 1 puszka (400 g) fasoli lima/masłowej (nie płukać, zachować ⅓ płynu)
- 6 suszonych pomidorów w oleju, drobno posiekanych
- 15 pomidorków koktajlowych, przekrojonych na pół
- 25 zielonych oliwek bez pestek, ⅓ z nich grubo posiekanych + ⅓ szklanki zalewy
- 1 cebula, drobno posiekana
- 2 ząbki czosnku, drobno posiekane
- 1½ łyżeczki suszonego oregano
- 1 duży liść laurowy
- 3 łyżki oliwy z oliwek + dodatkowa do skropienia
- 4 łyżki białego wina
- ½ łyżeczki drobnej soli morskiej + świeżo mielony pieprz
Propozycje podania:
Zapiekanka doskonale komponuje się z makaronem, quinoą, ryżem, świeżym pieczywem lub po prostu jako samodzielne danie.
Instrukcje krok po kroku
Przygotowanie do pieczenia
Krok 1: Rozgrzej piekarnik do 190°C (termoobieg 170°C).
Przygotowanie dyni piżmowej
Krok 2: Aby obrać dynię piżmową, przekrój ją na pół w poprzek. Następnie postaw jedną połówkę na desce do krojenia i ostrym nożem obieraj ją, przecinając skórkę ruchami z góry na dół wokół całej dyni. Usuń pestki i pokrój dynię w kostkę o boku około 2 cm.
Gotowanie podstawy
Krok 3: W dużym, płaskim naczyniu żaroodpornym rozgrzej 3 łyżki oliwy. Dodaj liść laurowy, cebulę i czosnek, a następnie gotuj na małym lub średnim ogniu przez około minutę, aż składniki zaczną pachnieć.
Krok 4: Dodaj pokrojoną dynię i gotuj, często mieszając, przez około 10 minut. W połowie tego czasu dolej białe wino, które doda głębi smakowej.
Komponowanie zapiekanki
Krok 5: Dodaj pomidory z puszki (lekko je rozgniatając), suszone pomidory, fasolę wraz z zalewą, oliwki z zalewą, oregano, sól i pieprz. Dokładnie wszystko wymieszaj.
Krok 6: Na wierzchu ułóż połówki pomidorków koktajlowych (przekrojem do góry), lekko je wciskając. Skrop całość odrobiną oliwy z oliwek.
Pieczenie
Krok 7: Piecz w środkowej części piekarnika przez 1 godzinę. Jeśli wierzch zaczyna się za bardzo rumienić, po około 45 minutach przykryj luźno folią aluminiową.
Podawanie
Krok 8: Wyjmij z piekarnika, odstaw na 5 minut do lekko ostygnięcia i podawaj!

Propozycje podania
Ta zapiekanka to prawdziwy kameleon kulinarny. Oto kilka sposobów, w jakie możesz ją serwować:
Jako główne danie: Podawaj z kawałkiem świeżego chleba ciabatta lub focaccia. Aromat pieczonych warzyw doskonale komponuje się z chrupiącą skórką pieczywa.
Z dodatkami: Zapiekanka świetnie sprawdza się z ugotowanym makaronem (szczególnie penne lub rigatoni), quinoą lub ryżem jaśminowym. Te dodatki chłoną wspaniałe sosy z zapiekanki.
W stylu meze: Podaj mniejsze porcje jako część śródziemnomorskiego stołu z hummusem, tabbouleh i świeżymi warzywami.
Warianty przepisu
Wariant z dodatkowymi warzywami
Możesz wzbogacić zapiekankę o pokrojoną w plastry cukinię lub bakłażana. Dodaj je razem z dynią w kroku 4.
Wersja z ziołami świeżymi
Zamiast suszonego oregano użyj 2 łyżek świeżych liści bazylii lub tymianku, dodając je na 10 minut przed końcem pieczenia.
Opcja z orzechami
Posyp zapiekankę przed pieczeniem garścią posiekanych orzechów włoskich lub piniowych – dodadzą one ciekawej tekstury i smaku.
Wariant pikantny
Jeśli lubisz ostre smaki, dodaj szczyptę płatków chili lub pokrojoną papryczką jalapeno razem z czosnkiem.
Wskazówki dotyczące przygotowania z wyprzedzeniem
Przygotowanie dzień wcześniej: Możesz przygotować całą zapiekankę do momentu włożenia do piekarnika. Przykryj i przechowuj w lodówce do 24 godzin. Przed pieczeniem pozostaw na 30 minut w temperaturze pokojowej.
Blanszowanie dyni: Jeśli chcesz skrócić czas pieczenia, możesz wcześniej blanszować kostkę dyni przez 5 minut w osolonej wodzie. Następnie odcedź i dodaj do naczynia zgodnie z przepisem.
Przygotowanie składników: Wszystkie warzywa możesz pokroić dzień wcześniej i przechowywać w lodówce w szczelnych pojemnikach.
Notatki
Wybór naczynia: Używaj dużego, płaskiego naczynia żaroodpornego zamiast małego, głębokiego. Dzięki temu składniki będą się lekko rumienić i karmelizować na wierzchu, zamiast się dusić.
Alternatywa ziołowa: Choć oregano to mój ulubiony wybór, możesz eksperymentować z bazylią lub tymiankiem według własnych preferencji.
Rodzaj fasoli: Możesz użyć dowolnej odmiany białej fasoli – cannellini, navy beans lub fasola gigantes również sprawdzą się doskonale.
Kontrola rumienienia: Jeśli wierzch zaczyna się rumienić za szybko, przykryj zapiekankę luźno folią aluminiową po około 45 minutach pieczenia.
Mrożenie: Zamrażaj porcje w szczelnych pojemnikach do 3 miesięcy. Rozmrażaj przez noc w lodówce i podgrzewaj w piekarniku w 180°C przez 15-20 minut.

Często zadawane pytania
Czy mogę zastąpić dynię piżmową innym warzywem?
Oczywiście! Doskonale sprawdzi się dynia hokkaido, batat lub nawet kawałki korzenia pietruszki. Pamiętaj jednak, że czas pieczenia może się nieznacznie różnić.
Jak długo można przechowywać gotową zapiekankę?
W lodówce zapiekanka będzie świeża przez 4-5 dni. Podgrzewaj pojedyncze porcje w mikrofalówce lub całość w piekarniku w temperaturze 180°C przez 15 minut.
Czy mogę przygotować to danie bez wina?
Tak, możesz zastąpić białe wino dodatową łyżką oliwy z oliwek lub bulionem warzywnym. Wino dodaje głębi smakowej, ale nie jest niezbędne.
Dlaczego należy zachować płyn z fasoli?
Płyn z fasoli (aquafaba) zawiera skrobię i białka, które pomagają zagęścić sosik zapiekanki. Dodatkowo, ma lekko słonawy smak, który wzbogaca całe danie.
Czy to danie nadaje się dla dzieci?
Zdecydowanie tak! Słodycz dyni i łagodne smaki sprawiają, że zapiekanka jest przyjazna dla najmłodszych. Możesz zmniejszyć ilość oliwek, jeśli dzieci nie przepadają za ich intensywnym smakiem.
Wartości odżywcze na porcję: 260 kcal | Węglowodany: 35g | Białko: 7g | Tłuszcz: 12g | Tłuszcz nasycony: 2g | Sód: 503mg | Potas: 983mg | Błonnik: 8g | Cukier: 8g | Witamina A: 13709IU | Witamina C: 45mg | Wapń: 123mg | Żelazo: 4mg