Wprowadzenie
Pamiętam jeszcze zapach unoszący się z kuchni mojej babci każdej jesieni – ciepłe nuty cynamonu mieszające się z aromatem pieczonych jabłek. To właśnie wtedy nauczyłam się piec moje ulubione ciasto jabłkowo-cynamonowe, które do dziś wzbudza nostalgię i zachwyca całą moją rodzinę. Przepis ten towarzyszy mi od lat, a za każdym razem, gdy wyjmuję rumiane ciasto z piekarnika, czuję się jak w domu rodzinnym.
Teraz chcę podzielić się z Tobą tym prostym, a jednocześnie niesamowicie smacznym przepisem. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym piekarzem, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę w kuchni, to ciasto na pewno Ci się uda. Delikatne, puszyste i pachnące – idealnie komponuje się z poranną kawą lub popołudniową herbatą.
Dlaczego pokochasz ten przepis
Prostota wykonania
Nie musisz być mistrzem cukiernictwa, aby upiec to pyszne ciasto. Przepis nie wymaga skomplikowanych technik ani specjalistycznego sprzętu. Wystarczy podstawowa forma do pieczenia i kilka misek. Dzięki temu każdy może poczuć się jak prawdziwy piekarz, tworząc coś wyjątkowego w swojej kuchni.
Idealne połączenie smaków
Słodycz dojrzałych jabłek w połączeniu z aromatycznym cynamonem tworzy harmonijną kompozycję, której trudno się oprzeć. Dodatkowo ekstrakt waniliowy subtelnie podkreśla pozostałe smaki, nie dominując nad nimi. To ciasto jest jak przytulny sweter jesienią – ciepłe, przyjemne i po prostu doskonałe.
Uniwersalność
Możesz podawać je na różne okazje – od niedzielnego obiadu rodzinnego, przez spotkania ze znajomymi, aż po eleganckie przyjęcia. Równie dobrze sprawdzi się jako codzienny deser, jak i świąteczne wypieki. Niezależnie od pory roku, to ciasto zawsze smakuje rewelacyjnie, choć jesienią nabiera szczególnego charakteru.
Elastyczność przepisu
Podstawowa wersja jest już wyśmienita, ale możesz ją dowolnie modyfikować według własnych preferencji. Dodaj orzechy dla chrupkości, rodzynki dla słodyczy lub białą czekoladę dla większej dekadencji. Każda wariacja otwiera nowe możliwości smakowe, dzięki czemu nigdy się nie znudzi.
Składniki
Podstawowe składniki
- Jabłka – 4 sztuki (obrane i pokrojone w kostkę) – najlepiej wybrać słodko-kwaśne odmiany jak Szara Reneta lub Ligol
- Mąka pszenna – 250 g (tortowa typ 450)
- Cukier – 200 g (biały kryształ)
- Masło – 100 g (rozpuszczone i lekko przestudzone)
- Jajka – 3 sztuki (w temperaturze pokojowej)
- Cynamon – 2 łyżeczki (najlepiej świeżo mielony)
- Proszek do pieczenia – 1 łyżeczka
- Ekstrakt waniliowy – 1 łyżeczka (lub cukier waniliowy)
Dodatki opcjonalne
- Orzechy włoskie lub laskowe – 50 g (posiekane)
- Rodzynki – garść (uprzednio namoczone w ciepłej wodzie)
- Biała czekolada – 50 g (pokrojona w kawałki)
- Cukier puder do dekoracji
Instrukcje krok po kroku
Przygotowanie składników i piekarnika
Zacznij od rozgrzania piekarnika do 180°C (350°F), używając opcji góra-dół bez termoobiegu. Przygotuj formę prostokątną o wymiarach około 20×30 cm – wysmaruj ją dokładnie masłem i oprósz mąką, aby ciasto łatwo się wyjęło po upieczeniu. Alternatywnie możesz wyłożyć formę papierem do pieczenia, co jeszcze bardziej ułatwi późniejsze wyjmowanie.
Przygotowanie jabłek
Obierz jabłka ze skórki, przekrój je na pół i usuń gniazda nasienne wraz z ogonkami. Następnie pokrój je w równomierną kostkę o boku około 1-1,5 cm. Ważne jest, aby kawałki były podobnej wielkości – dzięki temu równomiernie się upieką. Jeśli jabłka są bardzo soczyste, możesz je lekko osuszyć papierowym ręcznikiem.
Przygotowanie masy jajecznej
W dużej misce ubij jajka z cukrem za pomocą miksera przez około 5 minut, aż masa stanie się puszysta, jasna i wyraźnie zwiększy swoją objętość. Powinna spływać z końcówek miksera grubą wstążką. Do tak przygotowanej masy dodaj rozpuszczone i lekko przestudzone masło wraz z ekstraktem waniliowym. Mieszaj jeszcze przez minutę, aby wszystko się dobrze połączyło.
Łączenie składników suchych
W osobnej misce przesiej mąkę razem z proszkiem do pieczenia i cynamonem. Przesiewanie jest ważne, ponieważ usuwa grudki i napowietrza mąkę, co wpływa na puszystość ciasta. Po przesianiu możesz dodać szczyptę soli, która podkreśli słodycz i zrównoważy smaki.
Tworzenie ciasta
Przesianą mieszankę suchych składników dodawaj stopniowo do mokrej masy, mieszając łyżką lub szpatułką silikonową delikatnymi ruchami od dołu do góry. Nie używaj miksera na tym etapie, ponieważ intensywne mieszanie spowoduje, że ciasto będzie twarde. Mieszaj tylko do momentu, gdy mąka się wchłonie – kilka małych grudek nie stanowi problemu.
Gdy ciasto jest już prawie gotowe, delikatnie wmieszaj pokrojone jabłka, starając się równomiernie je rozprowadzić. Jeśli zdecydowałeś się na dodatki, teraz jest odpowiedni moment, aby je dodać.
Pieczenie
Przelej ciasto do przygotowanej formy, wyrównując powierzchnię szpatułką. Wstaw do rozgrzanego piekarnika i piecz przez 40-45 minut. Ciasto jest gotowe, gdy nabierze złocistego koloru, a patyczek wetknięty w środek wyjdzie suchy lub z niewielką ilością okruchów. Pamiętaj, że każdy piekarnik piecze nieco inaczej, więc po 35 minutach warto zacząć sprawdzać gotowość.
Studzenie
Po upieczeniu wyjmij ciasto z piekarnika i pozostaw je w formie przez około 10 minut. Pozwoli to na ścięcie się struktury i łatwiejsze wyjęcie. Następnie ostrożnie przenieś ciasto na kratkę do całkowitego ostygnięcia. Możesz też podać je lekko ciepłe – wtedy smakuje wyjątkowo!
Jak podawać ciasto jabłkowo-cynamonowe
Klasyczne serwowanie
Ciasto najlepiej smakuje lekko ciepłe, posypane cukrem pudrem. Możesz podać je z kulką lodów waniliowych, co stworzy przepyszny kontrast temperatur i smaków. Gałązka świeżej mięty jako dekoracja doda eleganckiego wyglądu.
Z dodatkami
Wspaniałą opcją jest podanie ciasta z bitą śmietaną lub sosem waniliowym. Można też polać je ciepłym karmelem lub polewą czekoladową. Dla miłośników bardziej wyrazistych smaków polecam dżem z jabłek lub konfiturę pomarańczową.
Z napojami
To ciasto idealnie komponuje się z aromatyczną kawą, herbatą earl grey lub jabłkowym sokiem. Jesienią świetnie sprawdzi się w towarzystwie gorącej czekolady z cynamonem. Zimą możesz podać je z grzanym winem lub gorącym sokiem jabłkowym z przyprawami korzennymi.
Warianty przepisu
Ciasto z orzechami
Dodaj 50-70 g posiekanych orzechów włoskich lub laskowych do ciasta. Możesz też posypać nimi wierzch przed pieczeniem. Orzechy dodadzą chrupkości i pogłębią smak. Dla jeszcze bardziej wyrazistego efektu, uprażaj je wcześniej na suchej patelni.
Wersja z rodzynkami
Namocz garstkę rodzynek w ciepłej wodzie lub rumie przez 15 minut, osusz i wmieszaj do ciasta razem z jabłkami. Rodzynki dodadzą słodyczy i dodatkowej soczystości. To połączenie przypomina tradycyjne szarlotkę.
Z białą czekoladą
Pokrój 50-80 g białej czekolady w kawałki i dodaj do ciasta. Słodycz czekolady pięknie komponuje się z kwaskowatością jabłek. Możesz również dodać po 25 g białej i gorzkiej czekolady dla bardziej złożonego smaku.
Wersja bezglutenowa
Zastąp mąkę pszenną mieszanką mąk bezglutenowych w proporcji 1:1. Dodaj łyżeczkę guma ksantanowej dla lepszej struktury. Upieczone ciasto będzie równie pyszne, choć może być nieco bardziej kruche.
Z dodatkiem kruszonki
Przed pieczeniem posyp ciasto kruszonką przygotowaną z 50 g mąki, 50 g masła i 30 g cukru. Po upieczeniu będzie miało chrupiący wierzch przypominający szarlotkę. Możesz dodać do kruszonki płatki migdałów dla dodatkowej tekstury.
Przygotowanie z wyprzedzeniem
Mrożenie ciasta
Upieczone i całkowicie ostudzone ciasto możesz zamrozić nawet na miesiąc. Zawiń je szczelnie w folię aluminiową, a następnie w folię spożywczą lub włóż do zamykanego worka. Rozmrażaj w temperaturze pokojowej przez kilka godzin lub podgrzej w piekarniku w 150°C przez 10-15 minut.
Przygotowanie ciasta wcześniej
Możesz przygotować ciasto dzień wcześniej – po ostygnięciu zawiń je w folię spożywczą i przechowuj w lodówce. Przed podaniem wyjmij na godzinę wcześniej, aby nabrało temperatury pokojowej, lub podgrzej lekko w piekarniku. Smak po jednym dniu jest często jeszcze lepszy, ponieważ aromaty mają czas się przegryzć.
Przygotowanie składników
Jeśli chcesz zaoszczędzić czas w dniu pieczenia, możesz dzień wcześniej obierać i kroić jabłka. Skrop je sokiem z cytryny i przechowuj w szczelnym pojemniku w lodówce. Możesz też przygotować mieszankę suchych składników i trzymać ją w zamkniętym słoiku.
Notatki i wskazówki
Wybór jabłek
Najlepiej wybrać odmiany słodko-kwaśne, które dobrze trzymają kształt podczas pieczenia. Szara Reneta, Ligol, Idared czy Jonagold to doskonałe opcje. Unikaj bardzo miękkich odmian jak Golden Delicious, ponieważ mogą zamienić się w papkę podczas pieczenia.
Temperatura składników
Jajka i masło powinny być w temperaturze pokojowej – dzięki temu łatwiej się połączą, a ciasto będzie bardziej puszyste. Wyjmij je z lodówki około godzinę przed pieczeniem. Jeśli zapomniałeś, jajka możesz szybko ogrzać w ciepłej (nie gorącej!) wodzie przez 5 minut.
Przechowywanie
Ciasto przechowuj w szczelnym pojemniku lub przykryte folią spożywczą. W temperaturze pokojowej utrzyma świeżość przez 2-3 dni, a w lodówce nawet do 5 dni. Pamiętaj jednak, że po wyjęciu z lodówki warto poczekać, aż nabierze temperatury pokojowej – smakuje wtedy dużo lepiej.
Formy do pieczenia
Jeśli nie masz prostokątnej formy, możesz użyć okrągłej o średnicy 24-26 cm. Ciasto będzie nieco wyższe, więc być może będzie potrzebowało 5-10 minut dłuższego pieczenia. Sprawdzaj gotowość patyczkiem.
Najczęściej zadawane pytania
Czy mogę użyć jabłek z puszki?
Chociaż świeże jabłka dają najlepszy efekt, w razie potrzeby możesz użyć jabłek z puszki. Pamiętaj jednak, aby je dobrze odsączyć z syropu i osuszyć papierowym ręcznikiem. Smak może być nieco słodszy, więc rozważ zmniejszenie ilości cukru o 30-40 g.
Dlaczego moje ciasto jest zbyt suche?
Suche ciasto najczęściej wynika z przesuszenia w piekarniku. Sprawdzaj gotowość już po 35 minutach i nie piecz dłużej, niż to konieczne. Innym powodem może być za mało masła lub jajek – upewnij się, że odmierzasz składniki dokładnie. Możesz też dodać 2-3 łyżki mleka do ciasta dla większej wilgotności.
Czy muszę obierać jabłka ze skórki?
Obieranie jabłek nie jest obowiązkowe, ale zalecane. Skórka może być twarda po upieczeniu i może zakłócić delikatną teksturę ciasta. Jeśli jednak lubisz bardziej rustykalny wygląd i nie przeszkadza Ci tekstura skórki, możesz ją zostawić. Pamiętaj wtedy o dokładnym umyciu jabłek.
Jak sprawdzić, czy ciasto jest gotowe?
Najlepszym testem jest wetknięcie drewnianego patyczka lub wykałaczki w środek ciasta. Jeśli wychodzi suchy lub z niewielką ilością okruchów, ciasto jest gotowe. Wierzch powinien być złocisty i sprężysty w dotyku. Jeśli palcem lekko naciśniesz powierzchnię, powinna się odprężyć.
Czy mogę zmniejszyć ilość cukru?
Tak, możesz zredukować ilość cukru do 150 g, szczególnie jeśli używasz bardzo słodkich jabłek. Pamiętaj jednak, że cukier nie tylko słodzi, ale także wpływa na teksturę i wilgotność ciasta. Zbyt duża redukcja może sprawić, że ciasto będzie bardziej zwarte i mniej puszyste.
Jak długo można przechowywać ciasto?
W temperaturze pokojowej w szczelnym pojemniku ciasto utrzyma świeżość przez 2-3 dni. W lodówce można je przechowywać do 5 dni, a w zamrażarce nawet przez miesiąc. Pamiętaj o właściwym opakowaniu, aby nie straciło wilgotności i nie wchłonęło obcych zapachów.
Czy mogę upiec to ciasto w mniejszej formie?
Oczywiście! W mniejszej formie (np. 20×20 cm) ciasto będzie wyższe i będzie potrzebowało około 50-55 minut pieczenia. Sprawdzaj gotowość patyczkiem i jeśli wierzch zaczyna się za bardzo rumienić, przykryj go luźno folią aluminiową na ostatnie 10-15 minut pieczenia.
Wartości odżywcze
- Wielkość porcji: 1 kawałek (około 100 g)
- Kalorie: 250 kcal
- Cukier: 20 g
- Sód: 150 mg
- Tłuszcze: 10 g
- Nasycony tłuszcz: 5 g
- Tłuszcze nienasycone: 3 g
- Tłuszcze trans: 0 g
- Węglowodany: 35 g
- Błonnik: 2 g
- Białko: 3 g
- Cholesterol: 50 mg
Wartości odżywcze są przybliżone i mogą się różnić w zależności od użytych składników.