Wprowadzenie
Kiedy szukam idealnego dania na rodzinny obiad, zawsze wracam do tej przepysznej zapiekanki ziemniaczano-serowej. To przepis, który odkryłam przypadkowo podczas eksperymentowania z resztkami warzyw w lodówce. Od tamtej pory stała się jednym z najczęściej przygotowywanych dań w moim domu. Połączenie kremowego ciasta ziemniaczanego z aromatycznym sauté warzywnym tworzy harmonię smaków, która zachwyca każdego przy stole.
Dlaczego pokochasz ten przepis
Wszechstronność i praktyczność
Ta zapiekanka to prawdziwe rozwiązanie dla zapracowanych kucharzy. Możesz wykorzystać praktycznie każde warzywa, które masz pod ręką. Dodatkowo, całe danie przygotowujesz w jednej formie, co oznacza mniej naczyń do zmywania.
Bogactwo smaków
Każdy składnik wnosi coś wyjątkowego do całości. Ziemniaki zapewniają sycącą bazę, ser dodaje kremowości, natomiast kolorowe warzywa wprowadzają świeżość i różnorodność tekstur. Mieszanka przypraw – papryka, zioła włoskie i czosnek – nadaje całości głęboki, aromatyczny charakter.
Idealne dla całej rodziny
Dzieci uwielbiają ten przepis ze względu na łagodny smak i atrakcyjny wygląd. Dorośli doceniają natomiast jego pożywność i możliwość dostosowania do własnych preferencji kulinarnych.
Składniki
Podstawowe ciasto:
- 2 jajka
- ½ łyżeczki soli
- ½ łyżeczki świeżo zmielonego czarnego pieprzu
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- 1 łyżeczka ziół włoskich
- 1 łyżeczka suszonego czosnku
- 150 ml mleka
- 200 g mąki pszennej
- 100 g twardego sera, startego (np. cheddar lub gouda)
- 2 łyżki majonezu
Ziemniaki:
- 3-4 średnie ziemniaki, obrane i startowane
- Zimna woda (do moczenia ziemniaków przez 15 minut)
Farsz warzywny:
- 2 ząbki czosnku, posiekane
- ½ czerwonej papryki, pokrojonej w kostkę
- 1 cebula, posiekana
- 1 marchewka, starta
- 3 pieczarki, pokrojone w plasterki
- 30 g masła
- Sól i pieprz do smaku
- 1 łyżeczka papryki słodkiej
- Garść posiekanej szczypiorku
Posypka:
- 1 łyżka śmietany
- 1 ząbek czosnku, rozgnieciony
- 30 g twardego sera, startego
Instrukcje krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie ciasta
W misce ubij jajka, następnie dodaj sól, pieprz, paprykę, zioła włoskie, suszony czosnek i mleko. Stopniowo wsyp mąkę, mieszając do uzyskania gładkiej, bezgrudkowej masy. Dodaj starty ser i majonez, dokładnie wymieszaj. Ciasto odstaw na bok.
Krok 2: Przygotowanie ziemniaków
Obierz i zetrzyj ziemniaki na tarce o grubych oczkach. Namocz je w zimnej wodzie na 15 minut, aby usunąć nadmiar skrobi. Następnie odcedź i dokładnie wyciśnij wodę za pomocą ściereczki kuchennej. Przygotowane ziemniaki odłóż na bok.
Krok 3: Przygotowanie sauté warzywnego
Na patelni rozgrzej masło na średnim ogniu. Dodaj posiekaną cebulę i smaż przez 2-3 minuty do zeszklenia. Włóż czosnek i smaż przez kolejną minutę, uważając, aby się nie przypalił.
Następnie dodaj startą marchewkę i gotuj przez 3-4 minuty. Włóż pokrojoną paprykę i pieczarki, smaż przez 5-6 minut, aż warzywa zmiękną. Dopraw solą, pieprzem i papryką. Na koniec posyp szczypiorkiem i wymieszaj.
Krok 4: Składanie zapiekanki
Piekarnik nagrzej do 180°C. Formę do zapiekania (około 20×30 cm) posmaruj masłem. Na dno wyłóż połowę przygotowanych ziemniaków, następnie równomiernie rozprowadź sauté warzywne. Przykryj pozostałymi ziemniakami.
Przygotowane ciasto wylej na wierzch, równomiernie rozprowadzając łyżką. Upewnij się, że ciasto pokrywa całą powierzchnię zapiekanki.
Krok 5: Pieczenie
Wstaw formę do piekarnika i piecz przez 35-40 minut, aż wierzch stanie się złocisty. W międzyczasie przygotuj posypkę, mieszając śmietanę z rozgniecionym czosnkiem.
Krok 6: Finalizacja
Po upływie czasu pieczenia wyjmij zapiekankę z piekarnika. Posmaruj wierzch mieszanką śmietany z czosnkiem i posyp startym serem. Wróć do piekarnika na kolejne 5-7 minut, aby ser się rozpuścił i lekko zrumienił.
Propozycje podania
Jako główne danie
Zapiekanka doskonale sprawdza się jako pełnowartościowy obiad. Podawaj ją z lekką surówką z białej kapusty lub mieszanką zielonych liści sałaty z prostym vinaigrette.
Z dodatkami
Świetnie komponuje się z mizeryą, surówką z buraka lub kwaśnymi ogórkami. Te dodatki przełamują sytość dania i dodają świeżości.
Porcjowanie i temperatura
Najlepiej smakuje podawana na ciepło, ale można ją również jeść na zimno jako przekąskę. Pokrój na równe kawałki i podawaj na podgrzanych talerzach.
Wariacje przepisu
Wersja mięsna
Możesz dodać do sauté warzywnego 150-200 g mielonego mięsa (wołowego lub wieprzowego). Usmaż je przed dodaniem warzyw i dopraw według własnych preferencji.
Wersja wegetariańska z bakłażanem
Zamiast części ziemniaków użyj pokrojonego w kostkę bakłażana. Wcześniej podsól go i pozostaw na 30 minut, następnie opłucz i osusz. Doda to daniu śródziemnomorskiego charakteru.
Wersja z kozim serem
Zastąp część twardego sera kozim serem – otrzymasz bardziej delikatny i lekko pikantny smak. Idealne połączenie z dodatkiem świeżego tymianku.
Wersja bezglutenowa
Mąkę pszenną można zastąpić mąką ryżową lub miksem mąk bezglutenowych. Pamiętaj, że tekstura ciasta może być nieco inna, ale smak pozostanie doskonały.
Wskazówki dotyczące wcześniejszego przygotowania
Przygotowanie z wyprzedzeniem
Całą zapiekankę możesz przygotować dzień wcześniej do momentu pieczenia. Przykryj formę folią aluminiową i przechowuj w lodówce. Przed pieczeniem pozostaw w temperaturze pokojowej przez 30 minut.
Mrożenie
Gotową zapiekankę można zamrozić na okres do 2 miesięcy. Przed podaniem rozmroź w lodówce przez noc, a następnie odgrzej w piekarniku w temperaturze 160°C przez 25-30 minut.
Przechowywanie resztek
Resztki przechowuj w lodówce do 3 dni. Odgrzewaj w mikrofalówce lub piekarnikach w niskiej temperaturze, przykrywając folią, aby nie wysychały.
Notatki kucharza
Wybór ziemniaków
Najlepiej sprawdzają się ziemniaki o średniej zawartości skrobi, np. odmiany uniwersalne. Unikaj młodych ziemniaków, które mogą być zbyt wodniste.
Konsystencja ciasta
Ciasto powinno mieć konsystencję gęstej śmietany. Jeśli jest zbyt gęste, dodaj odrobinę mleka. Zbyt rzadkie można zagęścić niewielką ilością mąki.
Temperatura pieczenia
Nie zwiększaj temperatury powyżej 180°C, gdyż ciasto może się przypalić z wierzchu, pozostając surowe w środku. Jeśli wierzch rumieni się zbyt szybko, przykryj folią aluminiową.
Test gotowości
Zapiekanka jest gotowa, gdy po wbiciu patyczka w środek wychodzi on suchy lub z drobnymi okruszkami ciasta.
Najczęściej zadawane pytania
Czy mogę zastąpić majonez czymś innym?
Tak, majonez można zastąpić gęstą śmietaną 18% lub jogurtem greckim. Majonez jednak dodaje wyjątkowej kremowości i delikatnie pikantnego smaku.
Dlaczego moje ziemniaki stały się ciemne?
Ziemniaki ciemnieją pod wpływem powietrza. Aby temu zapobiec, od razu po startowaniu włóż je do zimnej wody z odrobiną soku z cytryny. Dokładne wyciśnięcie wody również pomoże zachować jasny kolor.
Czy mogę użyć mrożonych warzyw?
Mrożone warzywa można używać, ale wcześniej je rozmroź i odcedź nadmiar wody. Pamiętaj, że czas smażenia będzie krótszy, gdyż są już częściowo ugotowane.
Jak sprawdzić, czy zapiekanka jest gotowa?
Wbij patyczek lub nóż w środek zapiekanki. Jeśli wychodzi suchy, danie jest gotowe. Wierzch powinien być złocisty i lekko sprężysty w dotyku.
Czy można podawać na zimno?
Oczywiście! Zapiekanka na zimno to doskonała przekąska na piknik lub lunch do pracy. Ma wtedy bardziej zwartą konsystencję i intensywniejszy smak.
Ile osób nakarmię tą zapiekanką?
W zależności od apetytu, zapiekanka wystarczy dla 4-6 osób jako główne danie lub dla 8-10 osób jako dodatek do obiadu.
Czy mogę dodać inne przyprawy?
Absolutnie! Świetnie sprawdzą się oregano, bazylia, rozmaryn czy nawet odrobina chili dla pikanterii. Eksperymentuj z przyprawami według własnych upodobań.